دلایل کمبود آب در استان بارانی مازندران
دلایل کمبود آب در استان بارانی مازندران
کمبود آب در استان باران‌خیزی چون مازندران که از موهبت دریا و رودخانه نیز بهره‌مند است، برای بسیاری قابل تصور نیست. این اتفاق رخ داده است.
به گزارش ايرنا، هرچند وجود چنین نعمت‌هایی مازندران را به عنوان استان غنی در حوزه آب معرفی می‌کند اما معضل کمبود و یا نبود آب دامن بسیاری از شهروندان و روستاییان این خطه را گرفته است به طوری که آنان در تابستان گذشته قطعی طولانی مدت آب را در روزهای گرم شاهد بودند.
نبود زیرساخت‌های لازم توسعه در صنعت آب و پاره‌ای مشکلات سبب شده تا این مواهب الهی به درستی در مازندران استفاده نشود و به گونه‌ای زندگی مردمان این سرزمین در فصول گرم سال با معضل کم آبی و قطعی گره خورده است.
شبکه فرسوده آب مازندران و تخصیص قطره چکانی اعتبار
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران طول شبکه آبرسانی این استان را ۶ هزار و ۸۸۰ کیلومتر اعلام کرد و گفت: یکهزار و ۱۰۰ کیلومتر از این شبکه فرسوده است و نیاز به بازسازی دارد.
ذبیح الله ذاکری ادامه داد: بازسازی شبکه‌های فرسوده آب مازندران به یکهزار و ۹۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که امسال تنها ۲۵ میلیارد ریال تخصیص یافته است.
وی تخصیص قطره چکانی و محدود اعتبارات اصلاح و بازسازی شبکه‌های فرسوده آبرسانی را عاملی در کندی روند اجرای این طرح‌ها برشمرد و گفت: با وجود تمامی محدودیت‌های مالی و اعتباری و به منظور رفاه حال شهروندان اقدامات بازسازی و اصلاح شبکه‌های آب پیگیری می‌شود.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران ادامه داد: امسال با بازسازی حدود ۱۵۰ کیلومتر شبکه فرسوده آبرسانی تا حدودی بار مشکلات مردم در این بخش کاسته شد.
وی میزان تولید و استحصال روزانه آب آشامیدنی در مازندران را ۱۹ هزار و ۳۰۰ لیتر در ثانیه اعلام کرد و گفت: از این میزان تنها ۱۰ درصد آب مورد نیاز از آب‌های سطحی تامین می‌شود که این امر بیانگر ضعف در این بخش است.
ذاکری ضعف در مهار آب‌های سطحی مازندران را از دیگر مشکلات این استان در تامین آب شرب مورد نیاز شهروندان اعلام کرد.
بالا بودن مصرف آب شهروندان مازندرانی
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران درباره شاخص کشوری مصرف آب گفت: میانگین شاخص مصرف آب در کشور برای هر نفر در شرایط عادی ۱۵۰ لیتر است در حالی که هر شهروند مازندرانی روزانه بین ۱۹۷ تا ۲۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند.
ذاکری پیروی کردن مردم از الگوی مصرف را در کاهش مصرف و برای مقابله با مساله کمبود آب موثر دانست و ادامه داد: آب آشامیدنی شهروندان زیر پوشش شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران از طریق ۱۵۰ حلقه چاه و ۱۹ دهنه چشمه و رودخانه تامین می‌شود.
وی حفر و تجهیز شش حلقه چاه در مناطق مختلف مازندران را یکی از اقدامات فوری و اضطراری به منظور تامین آب آشامیدنی و خروج از بحران کم آبی در مازندران دانست و افزود: این اقدامات کوتاه، برای گذر موقت از بحران کم آبی است و نیازمند توجه بیشتر به مقوله رفع دایمی این مشکل هستیم.
مصرف نادرست آب در کشاورزی عاملی در کمبود آب روستایی
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران مصرف نادرست آب کشاورزی را از عوامل اثرگذار در کمبود آب در روستاهای این استان دانست و گفت: استفاده از آب آشامیدنی برای مصارف کشاورزی این کمبود را بوجود آورده است.
مجید عبداللهی افزود: با بررسی‌های صورت گرفته هر یک از ساکنان در مناطق روستایی در هر شبانه روز ۲۵۰ لیتر آب آشامیدنی مصرف می‌کنند که در برخی مناطق این میزان به ۴۰۰ لیتر افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: این در حالی است که میزان استاندارد مازندران از آب آشامیدنی برای هر یک از ساکنان در مناطق روستایی در هر شبانه روز ۱۳۰ لیتر است.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران پیروی نکردن مردم در الگوی صحیح مصرف آب را از دلایل بوجود آمدن این افزایش مصرف دانست و گفت: بسیاری از مردم از آب شربی که با هزینه بالا تولید و با قیمت پایین در اختیارشان قرار می‌گیرد به نحو احسن و برای آشامیدن استفاده نمی‌کنند.
وی ادامه داد: با وجود صرف هزینه ۹۰۰ تومانی تولید هر یکهزار لیتر آب، این مایع حیاتی با رقم ۷۰ تومان در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
به گفته عبداللهی، استفاده از آب آشامیدنی برای آبرسانی به زمین‌های کشاورزی و باغی در هدر رفت و کمبود آب موثر است.
مدیر عامل همچنین از حضور زیاد مسافران و گردشگران در روستاهای مازندران به عنوان عاملی دیگر در کاهش آب نام برد.
وی به وجود ۲۴۵ طرح نیمه تمام آبرسانی روستاهای مازندران اشاره کرد و گفت: برای اتمام این طرح‌ها که شامل حفر چاه، مخزن، بهسازی چشمه و خطوط انتقال آب است، به ۲ هزار و ۲۲۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز داریم.
مدیر عامل آبفار مازندران اتمام این طرح‌ها را گامی برای کاهش معضلات کمبود و قطعی آب در روستاهای استان برشمرد و گفت: با حضور مسافران و گردشگران میلیونی در مازندران تخصیص اعتبارات استانی جوابگو نیست.
وی ادامه داد: تخصیص اعتبارات ملی برای اتمام طرح‌هایی که در واقع برای مصرف مردم سراسر کشور است، ضرورت دارد .
عبداللهی با بیان این که اکنون ۲ هزار و ۵۰ روستای مازندران از نعمت آب آشامیدنی سالم و بهداشتی بهره‌مند هستند، گفت: از این تعداد یکهزار و ۴۵۰ روستا با ۳۶۵ هزار مشترک از خدمات شرکت آب وفاضلاب روستایی بهره‌مند هستند و ۶۰۰ روستا نیز به صورت شورایی اداره می‌شود.
وی طول شبکه‌های آبرسانی به روستاهای مازندران را ۱۵ هزار کیلومتر ذکر کرد و گفت: با بررسی‌های صورت گرفته پنج هزار و ۳۰۰ کیلومتر از شبکه‌های آبرسانی فرسوده و نیازمند اصلاح و بازسازی است.
عبداللهی برآورد اعتبار مورد نیاز برای بازسازی و اصلاح شبکه‌های فرسوده روستاهای مازندران را ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال اعلام کرد. وی گفت: ۵۲۵ دهنه چشمه و ۳۶۰ حلقه چاه آب شرب روستاهای مازندران را تامین می‌کنند.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران گفت: مازندران در چند سال اخیر با مشکل خشکسالی و در نتیجه اُفت شدید منابع آبی سطحی زیرزمینی رو به رو بوده است.
وی علت بروز این مشکل را برداشت‌های غیرمجاز آب از سفره‌های زیر زمینی و چاه‌ها اعلام کرد و افزود: تداوم این برداشت‌ها زمینه ساز مشکلات برای آیندگان و همچنین پیشروی آب شور به سمت آب شیرین این مجموعه‌ها خواهد شد.
بازدهی ۳۵ درصدی آبیاری در بخش کشاورزی
رییس سازمان جهادکشاورزی مازندران می‌گوید: به خاطر محدودیت منابع آبی، تلاش برای بهبود بهره‌وری از آب و تامین امنیت غذایی به عنوان بخش‌های اساسی کشاورزی اجتناب ناپذیر است.
دلاور حیدپور افزود: خشکسالی‌های پیاپی، کاهش نزولات آسمانی و اُفت قابل توجه سطح آب زیر زمینی در سال‌های اخیر، ضرورت اصلاح روش‌های آبیاری را بیش از پیش نشان می‌دهد.
وی گفت: اکنون آب در بخش کشاورزی به شکل‌های مختلف و به میزان زیادی تلف می‌شود به نحوی که بازده کل آبیاری بین ۳۵ تا ۴۰ درصد تغییر است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران بهره گیری از شیوه‌های مدرن آبیاری تحت عنوان آبیاری تحت فشار را جایگزین خوبی برای شیوه غرقابی آبیاری اعلام کرد و گفت: بهره‌وری آبیاری در بخش کشاورزی از ۳۵ درصد کنونی به ۵۰ درصد در حال افزایش است.
وی به اجرای طرح آبیاری تحت فشار در سطح ۳۴ هزار و ۷۷۰ هکتار اراضی کشاورزی این استان اشاره و تصریح کرد: جلوگیری از هدر رفت آب و افزایش راندمان از ثمرات این شیوه است به طوری که هدر رفت آب در آبیاری بارانی از ۷۰ درصد و در آبیاری قطره‌ای ۹۵ درصد است.
انتظار برای تکمیل طرح‌های سدسازی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران به اقدامات صورت گرفته برای افزایش ذخیره آبی استان اشاره کرد و افزود: ۱۰ سد در مازندران حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب از آب‌های سطحی را مهار می‌کنند.
محمد ابراهیم یخکشی ادامه داد: با بهره‌برداری از سد گلورد، هراز و سیستم انتقال آب از سد هراز و ۱۰ سد در حال مطالعه، این رقم به ۲ میلیارد مترمکعب برابر با ۴۰ درصد از ظرفیت مهار آب‌های سطحی مازندران افزایش می‌یابد.
وی گفت: اقداماتی برای ساخت سد و تصفیه خانه به همین منظور در سال‌های اخیر انجام شد ولی همچنان مازندران در مقوله مهار آب‌های سطحی جزو استان‌های محروم کشور به شمار می‌رود.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اشاره به این که این استان در مهار آب‌های سطحی جزو استان محروم به شمار می‌رود، ادامه داد: اکنون کمتر از ۲۰ درصد آب‌های سطحی مازندران مهار می‌شود در حالی که میانگین این رقم در کشور ۴۵ درصد است.
به گفته یخکشی به منظور مهار بیشتر آب‌های سطحی، شرکت‌های آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب شهری و روستایی مازندران در قالب طرحی استان مازندران را به ۹ منطقه تقسیم کردند.
وی از شرکت آب منطقه‌ای به عنوان مجری این طرح نام برد و گفت: با این طرح، آب‌های سطحی مناطق مختلف استان مهار و مشکل کمبود آب نیز تا حد زیادی رفع می‌شود.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران همچنین به نبود آمار دقیقی از تعداد چاه‌های غیر مجاز در استان اشاره کرد و گفت: برآورد می‌شود بیش از ۳۰ هزار چاه غیر مجاز در مازندران وجود داشته باشد.
وی از این چاه‌های غیر مجاز و کم عمق تهدیدی برای آب‌های زیر زمینی استان نام برد و افزود: همکاری برای شناسایی این چاه‌های غیر مجاز از سوی روستاییان و مردم می‌تواند تاثیر شایانی در رفع کم آبی داشته باشد.
مازندران دارای ۱۴۷ شاخه رودخانه، یکهزار و ۷۹۸ سردهنه کشاورزی، ۴۸ رشته قنات، هفت هزار و ۳۹۴ دهنه چشمه و ۷۶۳ قطعه آ بندان است.
بیش از ۷۰ هزار حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق مجاز در مازندران وجود دارد که به طور میانگین سالانه حدود ۱٫۲ میلیارد مترمکعب آب از آنها برداشت می‌شود.
