کرمان – خشکیدگی بخش قابل توجهی از رودخانه‌ها و حوزه‌های آبریز داخلی در جغرافیای کرمان و استانهای اطراف موجب بروز دائمی پدیده ریزگردها در کرمان شده و خاک را همنشین ریه‌های مردم کرده است.

خبرگزاری مهر- گروه استان ها؛ c.

این تبعات هیچ گاه اینقدر پر رنگ وارد زندگی مردم مناطق مختلف استان کرمان نشده بود.

داستان از این قرار است که دیگر از ریزگردها در کرمان به عنوان یک پدیده نام برده نمی شود زیرا این روزها به هم نشین دائمی مردم تبدیل شده اند.

حدود یک ماه از نخستین زمانی که پدیده ریزگردها در کرمان خودنمایی کرد می گذرد در آن زمان از قول فرماندار ریگان با واژه ای جدید به نام ریزگردهای شرقی آشنا شدیم و از همان مقطع بود که غباری از خاک اکثر شهرهای استان کرمان به خصوص در جنوب و شرق را فرا گرفت.

این روزها از کنار هر کرمانی که می گذریم صدای سرفه های خسته ریه های مردم را به سادگی می توان شنید

این روزها از کنار هر کرمانی که می گذریم صدای سرفه های خسته ریه های مردم را به سادگی می توان شنید در این میان بیماران تنفسی بیشترین مشکل را تحمل کرده اند و بنا به اعلام مراجع درمانی بر تعداد بیماران تنفسی و حاد شدن بیماری های ریوی مردم افزوده شده است.

این مورد را بارها از سوی کارشناسان شنیده ایم و به نظر می رسد باید در روزهای آینده نیز بیشتر در این خصوص بخوانیم و بشنویم. اما اینکه چرا چنین وضعیتی در کرمان روی داده است و سرانجام کرمان نیز مانند خوزستان خواهد شد سوالی است که در مقابلش سکوت حاکم شده است.

و هم اکنون مردم کرمان نگرانند که بر شدت این ریزگردها که هر روز آسمان کرمان را تیره تر می کنند افزوده شود.

گفته می شود دلیل اصلی بروز این ریزگردها بادهای ۱۲۰ روزه سیستان هستند که حالا دیگر پا را فراتر گذاشته و هم تعداد روزهایشان زیادتر شده است و هم وسعت تاثیرگذاری این بادها، اما به نظر می رسد در این میان به سادگی از کنار کانونهای بحرانی بیابانی در کرمان گذشته و فراموش کرده ایم دهها روستای ریگان پیش از این هم در محاصره شنهای روان بودند و بیابان تا پشت دروازه های شهرهای بزرگی مانند ریگان، فهرج، نرماشیر و بم پیش رفته است.

خشکیدگی اکثر دریاچه های فصلی کرمان و از همه مهمتر خشک شدن باتلاق بین المللی جازموریان فجایع زیست محیطی در استانی است که داشتن حتی یک قطره آب نیز در آن از اهمیت فوق العاده ای به لحاظ زیست محیطی برخوردار است.

خشکیدگی اکثر دریاچه های فصلی کرمان و از همه مهمتر خشک شدن باتلاق بین المللی جازموریان فجایع زیست محیطی در استانی است که داشتن حتی یک قطره آب نیز در آن از اهمیت فوق العاده ای به لحاظ زیست محیطی برخوردار است.

حالا دیگر بستر رودخانه هلیل رود نیز در پایین دست به دلیل احداث چندین سدی که بر روی این رودخانه زده شده خشکیده است و در نتیجه جازموریان بزرگترین باتلاق شرق کشور نیز خشکیده و دریاچه اش بیابانی خشک و بی آب و علف است.

دریاچه تک فرهاد ریگان نیز سالهاست خشک شده و رودخانه فهرج پشت سدی که بر روی آن احداث شده است آرمیده و صدها رودخانه فصلی و دائمی استان نیز همین سرنوشت تلخ را طی کرده اند و بستر شنی این منابع آبی هم اکنون کانون شنهای روانی شده که سایه شان بر آسمان شهر افتاده است و آن را نفس می کشیم.

خشک شدن جازموریان یک فاجعه زیست محیطی است

فرج الله عارفی نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی در جنوب استان کرمان خشک شدن باتلاق و دریاچه جازموریان را یکی از فجایع زیست محیطی در جنوب استان کرمان دانست و افزود: هم اکنون بستر این دریاچه که شامل دریاچه ای مرکزی و دائمی و باتلاق اطرافش و در نهایت مراتع و علف زارهای وسیع بود کاملا خشک شده و به بیابان تبدیل شده است.

وی تصریح کرد: در اطراف بستر رودخانه هلیل رود نیز هکتارها جنگل و مرتع به دلیل بی آبی خشک شده در حالیکه هلیل رود بزرگترین رودخانه شرق کشور است و از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

عارفی عامل خشکیدگی جازموریان را قطع شدن حق آبه این دریاچه به دلیل سدسازی بر روی رودخانه هایی دانست که در بالا دست این رودخانه ها قرار گرفته اند.

باتلاق بین المللی جازموریان مهمترین عامل تعادل اکوسیستم جنوب کرمان

عارفی ادامه داد: جازموریان مهمترین عامل تعادل در اکوسیستم جنوب استان کرمان محسوب می شود و خشک شدن این دریاچه زمینه را برای بروز گرد و غبار و مشکلات متعدد فراهم می کند.

نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی افزود: بر روی سر شاخه های هلیل رود سدهای متعدد احداث شده است و حق آبیه هلیل رود اختصاص نمی یابد چه برسد به اینکه بخواهد این حق آبه ای به جازموریان برسد.

مشکلات ناشی از جازموریان مانند دریاچه ارومیه است و خواستار توجه جدی به این باتلاق و رفع بی آبی هستیم زیرا بستر بیابانی جازموریان با اندک بادی که می زند موجب بروز گرد و غبار و ریزگرد می شود.

وی گفت: مشکلات ناشی از جازموریان مانند دریاچه ارومیه است و ما خواستار توجه جدی به این دریاچه و رفع بی آبی این دریاچه هستیم زیرا بستر بیابانی این دریاچه با اندک بادی که به خصوص در فصل تابستان می زند موجب بروز گرد و غبار شدید و ریزگرد می شود.

وی ادامه داد: یک ‌میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار بیابان در جنوب استان کرمان داریم که ۲۹۰ هزار هکتار کانون بحرانی هستند.

نماینده مردم جیرفت و عنبر آباد افزود: هم اکنون جازموریان به کانون بزرگ ریزگردها در جنوب استان کرمان تبدیل شده است و برای رفع این مشکل باید حق آبه این دریاچه تامین شود.

کانونهای فرامرزی باید کنترل شوند

محمود صفر زاده، مدیرکل محیط زیست استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: خشک شدن حوزه های آبریز و رودخانه ها و وزش بادهای فصلی عامل اصلی بروز پدیده ریزگردها در استان کرمان در روزهای اخیر است.

وی تصریح کرد: جازموریان در جنوب کرمان یکی از این کانونهای فرسایش بادی است که باید در راستای احیا و آبگیری مجدد این حوزه اقدام لازم انجام شود.

وی افزود: هم اکنون ۱۶ کانون فرسایش دائمی فعال در استان کرمان شناسایی شده است و با وزش کوچکترین بادی منجر به بروز ریزگرد می شوند ضمن اینکه کانونهای بیابانی استانهای مجاور نیز در بروز این پدیده در استان کرمان نقش قابل توجهی دارند.

صفرزاده ادامه داد: باید مطالعات علمی در خصوص میزان آلودگی هوا انجام شود اما هم اکنون سه ایستگاه سنجش آلودگی هوا در کرمان وجود دارد که تعداد آنها باید به ۱۳ ایستگاه افزایش یابد که برای رفع این مشکل به اعتباری معادل ۸۰ میلیارد ریال نیاز داریم.

وی گفت: باید بر این نکته تاکید کنم که استان کرمان علاوه بر کانونهای داخلی بروز ریزگردها تحت تاثیر کانونهای فرامرزی نیز قرار گرفته است.

از سوی استانداری کرمان نیز کارگروهی برای حل این مشکل تشکیل شده است و سرپرست سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان مسئولیت محوری در این کارگروه را به عهده دارد.

تهیه سند مقابله با ریزگردها در کرمان

جعفر رودری در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: بررسیهای لازم برای مقابله با ریزگردها در این کارگروه که با دستور استاندار شکل گرفته در حال انجام است.

وی افزود: هدف گذاری های خاص کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای مقابله با ریزگردها از اهمیت بالایی برخوردار است.

رودری ادامه داد: باید اقدامات لازم برای مقابله و به خصوص پیشگیری از بروز ریزگردها را انجام دهیم و همه دستگاهها باید پای کار باشند.

وی از آماده شدن سند مقابله با ریزگردها در کرمان خبر داد و افزود: تا کنون نیز جلسات متعددی در استان کرمان در این خصوص تشکیل شده است.

وی در خصوص دلیل بروز ریزگردها در استان کرمان گفت: در حال بررسی دقیق دلایل بروز این پدیده و تشدید آن در کرمان هستیم و باید اقدامات لازم در این خصوص انجام شود تا بتوانیم کانونهای اصلی بروز این پدیده را از بین ببریم.

با وجود اینکه به نظر می رسد حساسیتهایی در بین مسئولان استانی برای رفع مشکل ریزگردها در استان کرمان ایجاد شده است اما نباید این نکته مهم را دور از ذهن داشت که کانونهای اصلی بروز ریگردها در استان کرمان متعدد هستند وجود بیابانهای وسیع یزد در شمال کرمان و وجود بادهای دائمی که از سوی این استان به سمت کرمان می وزد، بادهای ۱۲۰ روزه سیستان که شرق استان را در برمی گیرد و کویر بزرگ لوت در شمال استان کرمان و ۱۶ کانون بحرانی در عمق استان کرمان موجب شده است بزرگترین استان کشور به طعمه جدیدی برای ریزگردها تبدیل شود.