روش نگهداری و نصب و جابجائی لوله های پلی اتیلن
مشخصات لوله ها پلی اتیلن
پلی اتیلن از پلیمریزاسیون اتیلن و اولفین همراه دوده آنتی اکسیدان تهیه می شود. این ماده به صورت تجاری درسه نوع ،وزن مخصوص کم،وزن مخصوص متوسط و وزن مخصوص زیاد ،به بازار عرضه می شود . هر چه وزن مخصوص موادپلی اتیلن بیشتر باشد ،مقاوم آن بیشتر است . طراحی خطوط لوله باید همراه با توجه به تولیدات مختلف در هر مقطع زمانی صورت گیرد .
در تولید لوله‌های پلی اتیلن ،از دستگاه اکسترودر استفاده می شود و دستگاه به طور خودکار این مواد را گرم وخمیری شکل کرده و با فشار ،ازقالب مخصوص عبور می دهد که پس از سر شدن به صورت لوله از دستگاه خارج میشود.
موارد استفاده از محصولات پلی اتيلن
¬شبكه هاي آبرساني شهري و روستائي
¬ شبكه هاي فاضلاب شهري و روستائي
¬ شبكه هاي گاز رساني
¬ شبكه هاي زهكشي
¬ سيستم هاي مايعات و فاضلاب صنعتي
¬ شبكه هاي آبياري تحت فشار (قطره اي و باراني)
¬ سيستم هاي آبياري متحرك
¬ پوشش كابلهاي مخابراتي و فيبر نوري
¬ پوشش كابلهاي برق
¬ پوشش لوله هاي فلزي
¬ بعنوان كانالهاي تهويه
سازندگان لوله های پلی اتیلن
به عل محدودیت تولید لوله‌های پلی‌اتیلن از نظر فشار کار، قطر، متعلقات، نوع اتصال و ظرفیت تولید، لازم است قبل از قطعیت انتخاب لوله، ضمن تماس باسازندگان مربوط، این محدودیت‌ها مشخص و با نیازهای طرح انطباق داده شوند.
حمل وجابجایی لوله های پلی اتیلن و متعلقات
پیمانکار موظف است در بارگیری و تخلیه لوله و متعلقات، نهایت دقت و احتیاط را به عمل آورد، تا صدمه‌ای به آنها وارد نیاید.
بلند کردن و پائین گذاشتن لوله و متعلقات، باید به آرامی انجام شود. در زمان حمل نیز، از کامیون‌ها‌ی با سطح صاف و بدون میخ و عاری از سطوح تیز و برنده استفاده شود.
چنانچه لوله‌ها به صورت بسته‌بندی در کارخانه تهیه و عرضه میشوند، در موقع بلند کردن آنها توسط جرثقیل، باید از تسمه‌های پهن استفاده شود و از به کار بردن زنجیر، قلاب، یا سایر و سایل سخت اجتناب گردد. برای نحوه جابجایی این بسته‌ها را نشان – لوله های با طول بیش از۶متر، از تیرهای توزیع کننده نیرو استفاده شود.
پیمانکار نباید برای جابجا کردن لوله‌های پلی‌اتیلن، آنها را روی زمین سخت بغلطاند. پیمانکار نباید برای انتقال لوله‌ها به سطح پائینتر،آنها را روی ریل فلزی یا الوار چوبی سردهد و باید دقت کند در هنگام جابجایی لوله و متعلقات، ضربه‌ای به آنها وارد نشده و یا خراش و ساییدگی در آنها به وجود نیاید. درعین حال باید از تماس جدار لوله با متعلقات فلزی و سنگ‌های تیز،که موجب بریدگی و یا کنده شدن جداره ها نمی‌شود، جلوگیری گردد.
درصورتی که جابجایی لوله و متعلقات در دمای زیر صفر درجه انجام میشود، پیمانکار باید دقت کند که لوله و متعلقات با اجسام سخت برخورد نکرده و یا سقوط نکنند، زیرا باعث شکستگی آنها میشود.
درصورت حمل و نقل در شرایط مرطوب یا یخبندان، دقت شود که به علت لغزنده بودن سطح لوله‌ها، صدمه به افراد در موقع حمل لوله‌ها وارد نشود.
پیمانکار باید دقت نماید که لوله‌هایی که به صورت رول انبار میشوند، درموقع بازکردن، روی سطح سخت کشیده و باز نشوند و بازکردن آنها، به صورتی انجام شود که رول لوله پیچ نخورده و تاب برندارد.
بسته بندي محصولات
اصولا لوله هاي پلي اتيلن با توجه به شرايط توليد و طول و ساير الزامات درخواست کننده محصول به دو صورت کلاف و يا لوله توليد مي‌شود .که کلاف‌ها مي‌توانند بصورت انباشته بروي هم قرار گيرند و لوله‌ها نيز با مهار کننده‌هاي مرسوم بروي کفي بارگيري مي‌شوند .
طول استانداردي که عموما براي بارگيري لوله‌ها در اکثر مواقع مرسوم است تقريبا ۴۰ اينچ مي‌باشد هر چند لوله‌هائي با طول ۶۰ اينچ نيز توليد شده است .مقطع عرضي معمول در سيستم‌هاي حمل و نقل ۲۰ اينچ مي‌باشد . هر چند اين قوانين بصورت يک استاندارد جامع نيست و با شرايط محلي و قوانين مکان پروژه ممکن است تغيير نمايد .در صورتيکه اين محدوديت‌ها مورد توجه قرار نگيرد جريمه‌هاي ناشي از نقض قوانين باعث بالا رفتن هزينه‌هاي حمل مي‌گردد .
محدوديت‌هاي وزني نيز که از جمله موارد محدود کننده در انتقال محصولات بشمار مي آيد با توجه به سبکي وزن لوله‌هاي پلي‌اتيلن کمتر اتفاق مي‌افتد اما اين نکته نيز بايد هميشه مورد توجه قرار گيرد .
شکل ۱ نمونه‌اي عمومي از روش بار گيري و حمل و شرايط بسته بندي رانشان مي‌دهد هرچند ممکن است شرايط واقعي با مثال عنوان شده متفاوت باشد .اتصالات کوچک عموما در کارتون و يا بسته‌هاي قابل حمل بسته‌بندي مي‌شوند که اگر مقدار اين کارتون‌ها زياد باشد توصيه مي‌شود که از پالت‌هاي مخصوص جهت بارگيري و جابجائي آن استفاده گردد .
در مواقعي که لوله‌ها بصورت کلاف بارگيري مي‌شوند مي‌توان بسته‌هاي کوچک اتصالات را در ميان کلاف قرار داد .
تانک‌ها ، منهول و يا قطعات بزرگ و يا کاملا سفارشي هميشه بطور مجزا بروي کفي بارگيري و حمل مي‌شود .
تائيديه بارگيري و حمل
توجه به اين نکته ضروريست که مطالب عنوان شده و راه کارهاي پيشنهادي که نگارنده مطرح مي‌کند نبايد با دستورالعمل‌هاي جاري سيستم شما تعويض گردد بلکه اين نقطه نظرات به عنوان مکمل بايد مورد نظر مديران و کارفرمايان قرار گيرد .
مجريان و مديران پروژه‌ها عموما دستورالعمل‌هائي براي شمارش و يا تحويل گيري اجناس دارند که فقط لازم است اشاره شود که حتما بايد بارنامه و درخواست خريد از نظر تعداد قطعات و شرح اجناس با هم همخواني داشته باشد.
پس از انجام مراحال اوليه شمارش و تطابق کالا‌هاي دريافتي با درخواست خريد و يا مدارک طراحي بايد اجناس از نظر کيفيت و سلامت نيز بازرسي شوند که ممکن است در زمان بارگيري و حمل دچار صدمه و يا ايراد خسارت شده باشد .
ايراداتي که بصورت ظاهري مشهود باشد مثل ايجاد برش عميق ، سائيدگي ،خراشيدگي ،کنده شدن ، يا پارگي و يا سوراخ شدگي بايد بدقت بازرسي و بررسي گردد .
گزارش رسيد شدن بارنامه و گزارش خسارات احتمالي
راننده‌اي که کالا را تا محل مقصد حمل نموده است بايد از تحويل گيرنده اجناس بخواهد که بارنامه و يا درخواست خريد را تائيد نمايند و وجود هرگونه ايراد و اشکال در تعداد و يا شرح و يا خسارات ناشي از بارگيري و حمل در اين تائيديه عنوان گردد .
مشکلاتي حمل و نقل مثل خسارت‌هاي وارد شده به محموله ، بسته‌هاي فراموش شده و مدارک و مستندات مربوط به اختلافات درخواست خريد و بارنامه بايد در کمترين زمان به تامين کننده و مدير پروژه گزارش گردد .سرعت عمل در اين کار باعث مي‌شود از بروز تاخيرهاي زماني در اجرا و يا تامين اجناس جلوگيري شود و به نوعي جلوي هزينه‌هاي اضافي را در اين موارد مي‌گيرد.
آموزشهاي تخليه بار
شايد مواردي که در اين مبحث عنوان مي‌شود بنظر خواننده ساده و ابتدائي جلوه کند اما اين نکات در پروژه‌هاي اجرائي به کرات تجربه شده است و توجه به آنها از افزايش هزينه‌هاي زماني و مادي پروژه‌هاي جلوگيري مي‌نمايد و چه بسا عدم رعايت اين نکات بديهي باعث ايجاد خسارت‌هاي جاني نيز بشود .
قبل از تخليه محموله بايد مطمئن شويم که سطح صافي به اندازه تقريب حجم بار وجود دارد که در آن مورد حتما بايد تريلر با زمين تراز باشد و چرخ‌هاي آن نيز با موانع فيزيکي مهار گردد .تجهيزات و وسائلي که براي تحليه مورد استفاده قرار مي‌گيرند بايد توانائي تخليه ايمن و امکان جابجائي بار را داشته باشد و از اين حيث با ظرفيت و تناژ بار همخواني داشته باشد .
توجه : تخيله و يا بارگيري بايد در شرايط کاملا ايمن طرح ريزي و عملياتي گردد که اگر اين تمهيدات انديشيده نشود نتيجه‌اي جز خسارت‌هاي مالي و جاني نخواهد داشت .در اين مورد لازم است افراد غير ضروری به هيچ وجه در محل بارگيري و يا تخليه حضور نداشته باشند و استفاده از نفرات آموزش ديده و با تبحر کافي در اين فرآيند اکيدا توصيه مي‌شود .
ضروريات محل تخليه بار
همانطوري که قبلا نيز گفته شد محل تخليه بار بايد کاملا صاف و مسطح باشد و به اندازه کافي وسعت داشته باشد تا امکان حرکت وسائل حمل بار و همينطور جاي کافي جهت تخليه موقت اجناس در آن موجود باشد .
لوله‌ها ، بسته‌ها و پالت‌ها عموما از يک طرف تريلي و بوسيله ليفتراک تخليه مي‌شوند .اما در مورد لوله‌هاي بسته بندي نشده اتصالات حجيم و يا منهول‌ها و تانک‌ها بوسيله جرثقيل تخليه مي‌شوند هر چند اين قطعات قبلا بايد توسط تسمه و يا طناب ها محکم و ثابت شده باشند .
تسمه‌ها و طناب‌ها و يا کابل‌هاي مهار کننده بايد با ميزان وزن بار و توانائي جرثقيل مطابقت داشت باشد و استفاده از کابل‌هاي مستعمل و پاره توصيه نمي‌شود .
در مورد استفاده از جرثقيل‌ها و بارگيري و تخليه بوسيله آن دستورالعمل‌هاي جامع و کاملي وجود دارد که توصيه مي‌کنيم حتما قبل از استفاده آنرا مطالعه و بدقت اجرا کنيد. اجراي اين دستورالعمل‌هاي شما را در برابر خطرات احتمالي مصون مي‌نمايد .
تجهيزات بارگيري
استفاده از تجهيزات مناسب بارگيري و تخليه بايد مطابق ظرفيت بار و اندازه‌هاي آن باشد و در اين مورد استفاده و توجه به توصيه‌هاي ايمني لازم و ضروريست .
توجه شود که لوله‌ها نبايد از روي تريلر به پائين غلتانده و پرت شود رعايت اين نکته در مورد اتصالات ، منهول‌ها و تانک‌ها نيز ضروري است و لازم است جهت عدم آسيب ديدگي ز پرتاب آنها جلوگيري گردد .
در زماني که از چرثقيل‌ها براي بلند کردن بار استفاده مي‌شود بايد از تسمه و کابل‌هاي مطابق با ظرفيت استفاده گردد و تسمه‌ها مطابق با مرکز ثقل بار تنظيم گردد و ليفتراک که بار را از روي کفي بر مي‌دارد بايد توجه کند که حتما اين مرکز ثقل در وسط دو شاخ ليفتراک قرار گيرد و از حمل بارهاي لغزان و نا متعادل خودداري نمايد. قبل از بالا بردن بار توسط ليفتراک بايد توجه شود که حتما شاخک ها کاملا زير بار قرار گيرد و راننده ليفتراک به مقدار ظرفيت بار و توانائي ليفتراک توجه نمايد .
تخليه قطعات بزرگ منهول ها و تانک ها
قطعات بزرگ لوله پلي‌اتيلن ، منهول‌ها و تانک‌ها بايد با استفاده از تسمه و يا کابل هاي مستحکم و قوي تخليه شوند تسمه بايد در قسمت بالاي منهول و يا محل تعبيه شده در بالاي تانک ها بسته شود .استفاده از دستک‌هاي نا ايمن و يا سوراخ‌هاي محصولات ممنوع مي باشد .
کنترل ورود لوله و متعلقات به کارگاه
لوله درمحل کارخانه، با روش‌های مورد تأیید از نظرکیفیت تولید، موردکنترل قرار خواهند گرفت.کنترل‌های تولید خارج از این مشخصات بوده و باید مستقلا انجام شود. پیمانکار موظف است در موقع تحویل لوله‌های پلی‌اتیلن به کارگاه به نکات عمده زیر توجه نموده و در صورت وجود هرگونه ایراد، موارد را با مهندس مشاور صورت جلسه نماید.
- مجموع مقادیرکالای حمل شده از نظر مقدار با بارنامه کنترل گردد.
- هر مقدار کمبود لوله یا متعلقات، همراه با لیست خسارت‌های احتمالی، در برگ رسید درج شود.
- لیست لوله‌های آسیب دیده و لیست نواقص در محموله حمل شده فوراً تهیه و اعلام شود.
نگهداری لوله ومتعلقات پلی اتیلن
پیمانکار موظف است لوله و متعلقاتی را که برای انجام عملیات موضوع پیمان در اختیار او گذاشته میشود به نحوی انبار کرده و نگهداری کند، که از وارد آمدن خسارت و صدمه به آنها جلوگیری شود و در هر صورت، پیمانکار مسئول نگهداری سالم لوله و متعلقات خواهد بود. در این مورد، رعایت نکات عمده زیر توسط پیمانکار الزامی است :
– لوله و متعلقات در محل خنک و به دور از تابش مستقیم آفتاب نگهداری شوند. درصورتی که مدت انبارداری طولانی باشد،لوله ها و متعلقات با پارچه تیره پوشانیده شوند
-لوله و متعلقات در محلی از انبار قرار داده شوند که درمعرض تهویه مناسب بوده و از تجمع هوای گرم دراطراف لوله ومتعلقات جلوگیری شود.
– لوله و متعلقات باید دور از منابع حرارتی و یا وسایل داغ، نظیر بخاری، دیگ بخار و یا موتورخانه انبار شوند.
– درصورتی که لوله‌های پلی‌اتیلن روی یکدیگر قرارداده میشوند، به منظور جلوگیری از خم شدن و دوپهن شدن، لوله‌ها باید کاملاً موازی یکدیگر بوده و ارتفاع لوله‌هایی که به این ترتیب انبار میشوند، نباید از یک متر تجاوز نماید.
نحوه انبارکردن لوله های جدا شده
– متعلقات را نیز باید در قفسه به طور مرتب چید و در مورد متعلقات لوله‌های بزرگ، باید انبار کردن به صورتی باشدکه متعلقات روی هم قرارداده نشوند.
– لوله و متعلقات پلی‌اتیلن باید به دور از مواد شیمیایی مضر نگهداری شوند.
– با تمهیدات لازم، از ورود خاک و مواد خارجی به داخل لوله، متعلقات و شیرآلات جلوگیری گردد.
– چنانچه در اثر انبارداری نامناسب، لوله‌ها آسیب ببیند، قسمت صدمه دیده باید به طورکامل بریده و مورد استفاده قرار نگیرد.
-اختصاص جا و فضای انبار برای انواع لوله‌ها و متعلقات شیرآلات باید طوری باشدکه اجناسی که زودتر به مصرف می‌رسند، درقسمت‌های جلوتر قرارداده و به نحوی که خارج کردن آنها از انبار، به آسانی و بدون نیاز به جابجا کردن بقیه اجناس امکانپذیر باشد.برای تأمین این منظور، پیمانکار باید برنامه منظمی برای انبارداری لوله‌ها و متعلقات و شیرآلات تهیه کند و این برنامه باید مناسب با برنامه پیشرفت عملیات اجرایی باشد.
– لوله‌های قطرکوچک تر که به صورت کویل نگهداری میشوند، می‌توانند به صورت تخت روی یکدیگر قرارگیرند و یا روی لبه تخته در انبار قرار داده شوند. نحوه نگهداری و ارتفاع حداکثر کویلها، درشکل ذیل است.
– چنانچه لوله‌ها با درپوشهایی خاص برای جلوگیری از ورود آلودگی‌ها به کارگاه حمل شده باشند،این درپوش‌ها باید تا انتهای انبار روی لوله باقی بمانند.
نحوه انبارکردن لوله هایی که به صورت بسته بندی درکارخانه تحویل میشود
خم کردن لوله‌های پلی اتیلن
لوله‌های پلی‌اتیلن را میتوان به دو روش به شرح زیرخم کرد. برای خم کردن سرد لوله در درجات حرارت پائین و یا خم کردن گرم لوله، پیمانکار باید مجوز انجام کار را از مهندس مشاور دریافت نماید.
خم کردن سرد
لوله های پلی اتیلن با قطرکم، انعطاف پذیری زیاد داشته ومی توان آنرا درقوس های بزرگ به راحتی خم کرد.بنابراین امکان دارد برای تغییر مسیر یا زاویه خط لوله، بدون استفاده از زانویی یک شاخه لوله را خم کرده و زاویه مورد نظر را به دست آورد.
شعاع قوس،تابع جنس لوله، وزن مخصوص، ضخامت جداره و قطر آن است و نباید از حدی که کارخانه سازنده تعیین کرده،کمتر باشد.معمولا ًشعاع خم، حداقل درحدود ۱۲ تا ۲۰ برابر قطر لوله می‌باشد.زانویی که ازخم کردن یک قطعه لوله بدست می آید، باید بدون ترک و یا زایده و برآمدگی باشد.
درمورادی که ایجاد زانویی به زاویه مورد نظر از طریق خم‌کردن لوله امکانپذیر نباشد، تغییر امتداد مورد نظر درخط لوله باید باترکیبی از زانویی‌های استاندارد ساخت سازندگان لوله‌های پلی‌اتیلن ایجاد شود.
محل نصب خم، باید حداقل ده برابر قطر لوله، از شیرآلات و متعلقات مجاور فاصله داشته باشد.
خم کردن گرم
خم کردن لوله‌های پلی‌اتیلن باشعاع‌های کمتر، به وسیله تجهیزات حرارتزای بدون شعله باید انجام شود.برای تأمین این منظور، میتوان از دستگاه‌های دمنده هوای داغ و یا حمام روغن داغ استفاده کرد.باید دقت شود که توزیع حرارت در سرتاسر محل خم لوله،یکنواخت بوده و از حرارت دادن موضعی اجتناب شود.
دمای مورد نیاز برای خم کردن لوله‌های پلی‌اتیلن،۱۰۵تا۱۴۰درجه سانتیگراد است.درتمام مدت حرارت دهی، باید از افزایش دما بیش از دمای نرمشدن اجتناب شود.زیرا،جداره لوله در دمای نرمشدن،ازشکل خودخارج شده وغیرقابل استفاد می‌گردد.
به منظور جلوگیری ازمسطح شدن لوله در هنگام خم کردن، میتوان لوله را با ماسه گرم و یا قطعات لاستیکی،یا فنرهای خم کننده، و یا سایر مواد مناسب پرکرد.
-در روند حرارت دادن لوله،ضریب هدایتگر دمایی کم لوله‌های پلی‌اتیلن باید مد نظر باشد.درصورت افزایش بیش از حد حرارت لوله، تغییر رنگ در لوله پلی‌اتیلن به وجود خواهد آمد وتغییرشکل‌های نامناسب ایجاد خواهد شد.در درجه حرارت‌های پائینتر از مقدار مشخص، خم کردن لوله صحیح نمی‌باشد، زیرا سبب ایجاد تنشهای نامناسب در محدوده خم خواهد گردید.
– پس از این که لوله به طور یکنواخت تا درجه مناسب گرم شد.لوله را به دور قلاب ساده‌ای ثابت کرده و تا سرد شدن آن، به همین حالت نگهداری شود.قلاب مورد نظر، باید به صورتی باشد که بعد از اینکه لوله سرد شد و در اثر برجهندگی، تا حدودی به حالت اول برگشت داده شده و به زاویه مورد نظر برسد.
– توصیه میشود که شعاع خم برای لوله‌های دراقطارکوچک از دو الی پنج برابرقطرباشد.درمورد لوله‌های با قطر زیاد این شعاع باید افزایش یابد.به هرصورت،انتخاب قطرخم کردن، باید به تناسب جنس لولهپلی‌اتیلن با وزن مخصوص زیاد یا کم و براساس توصیه کارخانه سازنده انجام شود.
بازرسی قبل از لوله گذاری
پیمانکار موظف است تمام شاخه های لوله و متعلقات و شیرآلات را قبل از نصب به دقت بازدید و بازرسی نموده و هریک از این اقلام را که صدمه دیده و یا معیوب باشند،علامتگذاری کرده و در محل معینی برای بازدید مهندس مشاور نگهداری کند.مهندس مشاور، پس از ارزیابی صدمه یاعیب و نقص قطعه مورد نظر ممکن است حسب مورد، دستور دهدکه قطعه مربوط،تعمیر و یا اینکه تعویض شود.
برش لوله
درلوله‌گذاری با استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن، مواردی پدید می‌آید که به قطعه لوله کوتاهتر از شاخه لوله‌های موجود نیاز پیدا شود.
دراین موارد، باید با بریدن قسمتی از طول شاخه موجود، قطعه لوله مورد نظر را ساخت.برش لوله باید به طریقی انجام شودکه سرلوله‌های حاصل از برش،کامل و سالم بوده وآسیبی به لوله وارد نیاید.
مقطع برش لوله، بایدکاملا ًعمود بر محور لوله باشد. برای برش لوله، نباید از اره دندانه درشت(اره نجاری)استفاده کرد.استفاده از اره دستی دندانه ریز(آهنبر)،فقط برای برش لوله‌های پلی‌اتیلن تاقطر ۱۰۰ میلیمتر مجازاست. برای برش لوله‌های بزرگتر، باید حسب مورد، از ماشین‌ها و ابزارهای مخصوص برش لوله‌های پلاستیکی استفاده شود. هنگام برش، برای ثابت نگهداشتن لوله، نباید از گیره استفاده شود، زیرا عمل گیره ،باعث جمع شدن لوله و آسیب جداره آن درمحل گیره میشود.
در کار با ماشین برش با ابزار مخصوص لوله پلی اتیلن،لازم است دستورالعمل و توصیه های سازنده تجهیزات مزبور درباره نحوه استفاده از این تجهیزات و نکات ایمنی،کاملاً رعایت شود.
برای برش لوله، باید از دستگاههایی استفاده شودکه حداقل براده و تراشه را در محل ایجاد کند.پس از اتمام برش،لازم است با استفاده ازسوهان مناسب، سطح برش را کاملاً مسطح کرده و تمام براده و تراشه را جدا کرد تا آماده برای جوش لب به لب شود.
تمیزکردن لوله و متعلقات
قبل از نصب، داخل وخارج سر ساده هر یک ازشاخه‌های لوله و سر متعلقات، باید با پارچه خشک وکاملاً تمیز شود.
نصب لوله و متعلقات
پیمانکار موظف است بارعایت کلیه موارد قبلی، لوله‌هایی که باید داخل ترانشه نصب شوند را به تعداد شاخه و در اقطار مورد نیاز و حسب مورد، متعلقات مربوط را با نظر و تأیید مهندس مشاور تعیین کرده و در کنار ترانشه،به ترتیبی که بایدنصب شوند،ریسه نماید.
اتصالهای جوشی لب به لب لوله‌ها ومتعلقات باید درخارج ترانشه انجام شود.برای تأمین این منظور، باید پیمانکار الوارهایی به ضخامت، عرض و طول مناسب به تعداد کافی تهیه کرده و در کارگاه آماده داشته باشد.
این الوارها، باید به فواصل معین روی ترانشه و درجهت عمود بر امتداد ترانشه، به نحوی گذاشته شوند که کاملاً در یک تراز باشند.
سپس،شاخه لوله‌های پلی‌اتیلن را که قرار است به یکدیگر جوش داده شوند، باید به صورت آزاد روی این الوارها،به صورتی گذاشته شوندکه محور هر دو شاخه لوله درمحل اتصال دریک امتداد بوده و زیر هر شاخه لوله، تعداد کافی الوار به فواصلی قرار داده شود که مانع از انحنای شاخه لوله بر اثر وزن خود گردد. ابعاد، تعداد و فواصل الوارها، بستگی به قطر، طول و وزن شاخه لوله‌هایی خواهد داشت که قرار است در مسیر مورد نظر نصب شوند.
در هنگام انتقال لوله و متعلقات به روی الوارهای مذکور، باید دقت شود که هیچگونه مواد زاید، داخل لوله و متعلقات نشده باشد. پس از این که هر شاخه لوله و هریک از متعلقات در جای خود روی الوارها گذاشته شد، باید بلافاصله مورد بازدید قرار گرفته واطمینان حاصل گردد که داخل لوله تمیز و عاری از اشیای خارجی است.پیمانکار می تواند با توجه به شرایط محلی و امکانات خود، عملیات لوله گذاری در مسیر مورد نظر را به چند قطعه تقسیم کرده و تعداد شاخه لوله و متعلقاتی را که در نظر دارد در هر قطعه به یکدیگر متصل کند،همراه با ابعاد، تعداد و فواصل الوارها تعیین کرده و پس از اخذ تأیید مهندس مشاور ملاک عمل قرار دهد عملیات اتصال باید از یکطرف مسیر شروع شده و اتصالات به ترتیب، یکی پس از دیگری انجام شوند،تا تمام اتصالات لوله‌ها و متعلقاتی که در یک مسیر نصب میشوند، برقرار گردد.
شاخه لوله‌ها و متعلقاتی که به شرح فوق به یکدیگر متصل و یکپارچه میشوند، یک قطعه از خط لوله را تشکیل می‌دهند که باید به آرامی در ترانشه قرار داده شود.برای تأمین این منظور باید از ماشین آلات مناسب که در فواصل معینی در طول این قطعه خط لوله قرار داده شده، استفاده شود و در مقابل هر دستگاه ماشین، قطعه خط لوله را با استفاده از تسمه‌ای که از زیر لوله عبور کرده و به چنگک جرثقیل وصل شده،آویزان کرد. در این حالت، جرثقیل‌ها لوله‌ها را بالا برده تا قطعه خط لوله را از الوارها جدا شوند. سپس الوارها را باید یکی پس از دیگری از زیر قطعه خط خارج نموده وبا استفاده از جرثقیل، قطعه خط لوله را به آرامی درکف ترانشه قرار داد.
درصورتی که انتهای قطعه خط لوله به تبدیل پلی‌اتیلن فلنجی ختم نشده باشد و در نظر باشد به انتهای شاخه لوله‌های از مرحله بعدی عملیات،اتصال داده شود، نباید انتهای قطعه خط لوله را در داخل ترانشه قرارداد،بلکه انتهای این قطعه خط لوله باید بر روی الواری که روی ترانشه گذاشته شده است،باقی بماند و عملیات اتصال قطعه بندی خط لوله، نظیر قطعه قبلی انجام شود.
خارج نگهداشتن انتهای یک قطعه خط لوله به شرحی که اشاره شد،زمانی میسر است که طول قطعه خط لوله مورد نظر و قطر لوله درحدی باشد که قطعه خط لوله، انعطاف کافی برای خم شدن داشته باشد.
در لوله‌های به قطر کوچک و وزن نسبتاً کم، ممکن است به جای استفاده از ماشین،قطعه خط لوله را به کمک چند کارگر که هر یک تسمه ای را که از زیر لوله عبور کرده است دردست دارند، به آرامی در داخل ترانشه قرار داد.
نصب شیرآلات و متعلقات
چنانچه اتصال شیرآلاتی که برای نصب درخط لوله پلی‌اتیلن در نظر گرفته شده از نوع فلنجی باشد.نصب این نوع شیرآلات عیناً نظیر نصب شیرآلات در خطوط لوله فشاری دیگر می باشد.درصورتی که اتصالی این شیرالات ازنوع دیگری باشد درآن صورت میتوان از تبدیل پلی‌اتیلنی که این اتصالی را تبدیل به اتصالی فلنجی می کند استفاده کرد.
پشت بندها و مهارهای بتنی
پشتبندها و مهارهای بتنی خطوط لوله پلی‌اتیلن فشاری،عینا ًنظیر پشتبندهای سایرخطوط لوله فشاری است.
خاکریزی مقدماتی روی لوله های نصب شده
قبل از آن که آزمایش هیدرواستاتیک خطوط لوله نصب شده آغازشود ،لازم است اطراف و روی لوله باخاک مناسب پرشده و متراکم گردد، تاخط لوله درجای خود ثابت مانده و بر اثر فشار داخلی ضمن انجام آزمایشات، ازجای خود تکان نخورد. نظر بر اینکه هنگام آزمایش هیدرواستاتیک خط لوله لازم است تمام اتصالات درمحل شیرآلات ومتعلقات قابل رؤیت باشند تا درصورت نشت آب از آن بتوان محل نشت را به آسانی پیداکرد.
لذا خاکریزی قبل از انجام آزمایش هیدرواستاتیک باید طوری انجا مشودکه اتصالیها و متعلقات و شیرآلات قابل رؤیت باشند.خاکریزی که بدین ترتیب انجام گرفته،خاکریزی مقدماتی نامیده میشود.
پیمانکار موظف است قبل از انجام خاکریزی مقدماتی، محل تمام اتصالیها و متعلقات و شیرآلاتی را به مهندس مشاور اعلام کند تا مهندس مشاور با در نظر گرفتن آن و توجه خاص به نوع اتصالیها، شیرآلات و متعلقات، محلهای بازخط لوله راکه اجازه میدهد زیر پوشش خاکریزی مقدماتی قرارگیرند، تعیین کرده و به پیمانکار ابلاغ کند.مهندس مشاور این محلها را طوری تعیین خواهد کرد،که بدنه هر شاخه لوله زیرخاکریز مقدماتی قرارگیرد، ولی اتصالی‌های آن خارج از خاکریز مقدماتی باشد.
درخاکریزی مقدماتی،لازم است نکات مربوط به نوع بسترسازی که برای خط لوله عملیات موضوع پیمان تعیین شده است،رعایت گردد
جهت دانلود PDF مطلب روش نگهداری و نصب و جابجائی لوله های پلی اتیلن اینجا کلیک نمائید.
