تاخت و تاز خشکسالی و هدر رفت آب؛

آب را نجات دهیم/ لزوم توجه به طرح های آبخیزداری در خراسان جنوبی

بیرجند- خراسان جنوبی در حالی ۱۹ سال با خشکسالی دست و پنجه نرم کرده که سالانه ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب در این استان هدر می رود و باید طرح های آبخیزداری مورد توجه قرار گیرد.

خبرگزاری مهر، گروه استان ها: این روزها صحبت کردن پیرامون قصه دنباله دار خشکسالی در خراسان جنوبی، تژاژدی دردناک در کشور بوده که پایانش به محرومیت ها و رنج های زیادی ختم شده است.

این روزها صحبت کردن پیرامون مشکلات خراسان جنوبی برای کسی تازگی ندارد چراکه تاریخ این استان گواه بر این است که کلاف سردرگم گرفتاری ها از سال ها پیش بر پیکره شهرستان هایش پیچیده و روز به روز گره کور می خورد چراکه قوانین مشکل گشا بر خود ندیده و روز به روز دست اندازی ها برای ترمیم زخم های استان بیشتر می شود.

بر کسی پوشیده نیست که تولید و سرمایه گذاری در بخش های مختلف صنعتی و گردشگری می تواند نسخه شفابخش خراسان جنوبی باشد این در حالی است که تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی زیر چتر حمایتی مسئولان جایی ندارند و بارش مشکلات نیز جرات سرمایه گذاری را از آن ها گرفته است.

اکنون برگزاری جلسات مختلف و مطالبه رفع مشکلات از سوی تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی تنها حکایتی است که برای یکدیگر روایت می کنند و عملا مشکلی رفع نمی شود چراکه رنج دغدغه هایی مانند مالیات، تامین اجتماعی و برخی از قوانین فراگیر از مدت ها پیش گریبانگیرتولیدکنندگان شده و جای بسی تامل و تفکر دارد.

گذشته از این، بخش کشاورزی این استان که بسیاری از افراد را برای کسب درآمد به سوی خود کشانده است، جدا از قهر طبیعت، مشکلاتی را بر خود احساس می کند که نیازمند توجه و رسیدگی هر چه بیشتر از سوی متولیان است.

امروز هم برخی از فعالان اقتصادی و کشاورزی در کمیسیون کشاورزی در اتاق بازرگانی گرد هم آمدند تا مشکلاتشان را در میدان بگذارند به این امید که مشکل گشایی شود.

واردات آب مجازی در استان سراب شد

نایب رئیس دوم کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند ضمن قرائت مصوبات جلسه چهاردهم کمیسیون مبنی برارائه و تنظیم سند مأموریتی استان در بخش کشاورزی و دامداری وبرندسازی دو محصول زرشک و زعفران با مشارکت شعب انجمن ارگانیک تهران و بیرجند اشاره کرد و گفت: با توجه به خشکسالی های اخیر، برخی از محصولات با کیفیت کشور افغانستان مثل خربزه، هنداونه و ذرت دانه ای به خراسان جنوبی واردات می شود.

محمد حسین اکبری افزود: با واردات آب مجازی از کشور افغانستان تولید برخی از محصولات کشاورزی می تواند انجام شود.

وی با اشاره به مصوبه واردات آب مجازی از افغانستان بیان کرد: اجرای این مصوبه علی رغم قول هایی که داده شد اما هنوز عملیاتی نشده است.

وی به هدررفت روان آب ها در استان هم اشاره کرد و افزود: میزان زیادی از روان آب ها در استان از دسترس خارج می شوند  و باید چاره اندیشی برای بهره برداری از این آب ها انجام شود.

وی با اشاره به اینکه با اجرای طرح آبخیزداری می توان از هدر رفت آب جلوگیری کرد، ادامه داد: برای بهره وری بخش کشاورزی از آب پیشنهاد می گردد کشاورزان موظف شوند به ازای هر چاه کشاورزی و مصرف آب در هر متر مکعب یک کیلو محصول تولید داشته باشند.

نایب رئیس اول کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند هم  با اشاره به به مصوبه جدید بانک مرکزی برای صادرات، تصریح کرد: براساس قانون جدید صادرات کالا باید ارز یا معادل آن کالا وارد کشور شود در حالی که کشورهای افغانستان و عراق از ریال استفاده می کنند و برخی از کالاهای وارداتی از این دو کشور نیز استانداردهای لازم را ندارد.

به گفته رضا کمیلی در سالجاری خروج کالا از کشور یک سوم شده است و با ورود ارز به ایران مزیت رقابتی کاهش یافته و عملاً صادرات به بن بست می خورد.

وی اظهار داشت: توجه به مباحث تامین اجتماعی، استقرار کارشناسان شبکه بهداشت در مراکز تولیدی، عدم اجرای طرح کارورزی دانش آموختگان بخش کشاورزی، عدم تأمین منابع مالی، عدم تصمیمات کارشناسی در بدنه ادارات و تهیه و تدوین سند سالیانه کمیسیون بخش کشاورزی از اولویت های ضروری کمیسیون کشاورزی است.

آب هایی که هدر می روند

سرحدی عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند نیز در این جلسه به ۷۰۰ میلیون متر مکعب رواناب در خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: براساس آمار سالیانه۱۵۰میلیون متر مکعب کسری مخزن تعدیل شده و مابقی رواناب از دسترس خارج می شود.

وی ضمن تشکر از تلاش های کمیسیون کشاورزی، صنایع غذایی، آب و منابع طبیعی استان گفت: ارائه گزارش عملکرد سال ۹۶ کمیسیون کشاورزی، تشکیل کارگروه های تخصصی لبنیات، آب، دام وطیور، محیط زیست، زعفران و زرشک، صنایع فرآوری با توجه به تولیدات ارگانیک، دانش و تکنولوژی می تواند در پشبرد و تسریع اهداف کمیسیون کمک کند.

سرحدی توجه به مسائل زیست محیطی را از محورهای اساسی کمیسیون های کشاورزی ذکر کرد و ادامه داد: بررسی چالش های موجود، راهکارهای برون رفت از این چالش ها و پرهیز از کلی گویی در کمیسیون ها برنامه ریزی و راهکار ارائه شود.

عضوکمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند موضوع برندسازی زرشک را از اقدامات مثبت این کمیسیون ارزیابی کرد و افزود: در سال گذشته ۶۰ تن زعفران توسط دولت بهره برداری شده که برای آگاهی از شرایط نگهداری و صادرات آن باید از سوی کمیسیون ها بررسی های لازم انجام شود.

وی تاکید کرد: در بخش کشاورزی خراسان جنوبی جزو استان های اول کشور است که ۳۲ درصد از اقتصاد استان را بخش تولید طیور و دام و محصولات بومی  به خود اختصاص داده است.

به گفته سرحدی ۵۷ درصد محصولات کشاورزی وارداتی است و در استان هایی که انتقال ترابری از کشورهای همسایه ارزان است تولید محصولات کشاورزی ضروری نیست.

وی به شناسایی و معرفی بازارهای هدف ، دعوت از تجار برای معرفی تولیدات استان اشاره کرد و گفت: جلوگیری از انتقال ارز در کشور افغانستان از دغدغه های صادرکنندگان است که باید این موضوع در شورای گفتگوی استان حل وفصل شود.

سرحدی ارائه مفاصاحساب به تامین اجتماعی را از دیگر دغدغه های تولیدکنندگان استان دانست و اظهار داشت: با واگذاری حسابرسی به بخش خصوصی و عدم رسیدگی به مسائل تامین اجتماعی عملاً فعالیت تولیدکنندگان فلج می شود.

 

دولت در کنار بخش خصوصی باشد

در ادامه جلسه فروزانفر عضو دیگر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند گفت: تقابل قوانین در مقابل تولید و قانون، بازده زمانی بازپرداخت تسهیلات سرمایه در گردش، عدم ارزش افزوده در قیمت نهایی مصرف کننده و نظارت های موازی دستگاه های اجرایی از مهمترین عوامل دغدغه ساز تولیدکنندگان استان است.

وی موازی کاری در نظارت ها از سوی ادارات را از دیگر مشکلات دانست و افزود: دولت باید در کنار بخش خصوصی قرار گیرد نه در مقابل آن.

همچنین الله نظر اسعدزاده دیگر عضوکمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند  و رئیس اتحادیه مرزنشینان خراسان جنوبی نیز به مشکلات بخش تولید اشاره کرد و گفت: با تشکیل کمیسیون و کارگروه های مربوطه به طور فعال و کارشناسی شده، طرح ها و پیشنهادات ارائه شده از سوی کمیسیون ها به شورای گفتگوی استان ارجاع شود.

افزایش تبخیر آب، فرسایش و رسوب آب در خراسان جنوبی زمینه ساز کاهش محصولات کشاورزی است و باید آب موجود برای صنعت و صنایع تبدیلی بهره برداری شود
وی با اشاره به هدر رفت آب در بخش کشاورزی، تصریح کرد: با یکپارچه سازی اراضی کشاورزی و برنامه ریزی برای بهره برداری خرده مالکان و تک مالکان از این اراضی بخشی از مسائل بخش کشاورزی بهبود می یابد.

قربان زاده معاون امور آب و خاک سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی در این جلسه به کاهش بارندگی در ۲۷ سال گذشته و روند افزایشی دما در خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت:بارندگی سالانه در استان ۶۰ تا ۷۰ میلیمتر است و پتانسیل تبخیر آب ۳ هزار میلیمتر که این موضوع بحران آب را رقم زده است.

به گفته وی افزایش تبخیر آب، فرسایش و رسوب آب در خراسان جنوبی زمینه ساز کاهش محصولات کشاورزی است و باید آب موجود برای صنعت و صنایع تبدیلی بهره برداری شود.

 

بررسی قوانین مزاحم در بخش کشاورزی

مهدی بهدانی معاون امور سرمایه گذاری سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی هم، گفت: بررسی قوانین مزاحم در بخش خصوصی و تخصیص اعتبارات در کارگروه های ویژه به صورت جزئی تر در بخش کشاورزی پیگیری و در شورای گفتگوی استان مطرح شود.

وی با بیان اینکه اعتباراتی که در بخش اشتغال روستایی ابلاغ می شود زمینه جذب آن با قوانین موجود فراهم نیست، تصریح کرد: چنانچه بخشی از اعتبارات در اختیار استان ها قرارگیرد و نظارت براساس کارگروه های اشتغال انجام شود مشکل تخصیص اعتبار نداریم.

کریمدار دیگر عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند نیز راهکار برون رفت از مشکلات کم آبی را اجرای طرح های آبخیزداری ذکر کرد و گفت: معرفی محصولات کم آب بر، تحقیقات کارشناسی و ارائه مدل های کشاورزی سه مثلت استفاده بهینه از بخش کشاورزی در شرایط موجود است.

به گفته علیرضا پیرتاج نماینده آب منطقه ای خراسان جنوی نیز تسهیلات خوبی در اجرای طرح های آبیاری نوین و آبخیزداری است که می توان از به خطر افتادن معیشت کشاورزان جلوگیری و بهره برداری بهینه از منابع آبی را رقم زد.